Συνέντευξη του Κισόρε Μαχμπουμπανί

Από την : Όλγα Κολιάτσου

Ο Κισόρε Μαχμπουμπανί υπήρξε πρέσβης της Σιγκαπούρης στον ΟΗΕ και διευθύνει σήμερα τη Σχολή Lee Kuan Yew School of Public Policy στο Εθνικό Πανεπιστήμιο Σιγκαπούρης. Συγκαταλέγεται στους λαμπρότερους και προκλητικότερους διανοουμένους της Ασίας και στο νέο του βιβλίο, «The New Asian Hemisphere», προλέγει το τέλος της δυτικής κυριαρχίας.

- Κύριε Μαχμπουμπανί, στο πανεπιστήμιό σας εκπαιδεύεται η μελλοντική πολιτική ηγεσία της Ασίας. Τι λέτε στους φοιτητές σας για τη δημοκρατία;

«Τους μιλώ για τη δύναμη και τις αδυναμίες της. Η δημοκρατία έχει μεγάλο δυναμικό, γι' αυτό πιστεύω ότι κάποια στιγμή όλες οι κοινωνίες θα 'πρεπε να γίνουν δημοκρατικές. Πρόκειται για μακροπρόθεσμο στόχο. Το ερώτημα είναι μόνο, πόσο γρήγορα πρέπει να συμβεί αυτό».

- Οσο γίνεται ταχύτερα;

«Λοιπόν, όχι. Το μεγαλύτερο λάθος που κάνατε εσείς οι Δυτικοί είναι να πιστεύετε πως κάθε κοινωνία μπορεί να γίνει δημοκρατική εν μια νυκτί, ανεξαρτήτως σε ποιο σημείο του κόσμου και σε ποιο στάδιο εξέλιξης βρίσκεται. Εκατομμύρια άνθρωποι υπέφεραν από την εξαγωγή τής δυτικού τύπου δημοκρατίας και η Δύση θα τους φέρει βάρος στη συνείδησή της.

Στη Γιουγκοσλαβία, για παράδειγμα, ο πόλεμος είχε σίγουρα πολλές αιτίες, αλλά μία από τις κυριότερες ήταν πως η Δύση ήθελε οπωσδήποτε να εξαγάγει τη δημοκρατία της στα Βαλκάνια. Αυτό απελευθέρωσε όλες τις εθνικιστικές δυνάμεις κι έφερε στην εξουσία της Σερβίας τον Μιλόσεβιτς, ένα δολοφόνο. Αποτέλεσμα: γενοκτονία, που χρεώνεται επίσης στον λογαριασμό της εξαγωγής δημοκρατίας. Αυτή είναι η αλήθεια. Γιατί έχετε πάντοτε τη στάση ότι αυτομάτως επιφέρετε κάτι καλό, όταν εγκαθιδρύετε κάπου στον κόσμο μια δημοκρατία;».

- Διδάσκετε στους φοιτητές σας ότι οι αυταρχικές μορφές καθεστώτων μπορεί υπό ορισμένες συνθήκες να είναι καλύτερες απ' ό,τι οι δημοκρατικές;

«Ενδιαφέρον ότι στο νου σας υπάρχει μόνον άσπρο-μαύρο, δημοκρατικό ή αυταρχικό. Υπάρχουν κι ενδιάμεσες διαβαθμίσεις, κι εμείς ενδιαφερόμαστε για υπεύθυνες ηγεσίες. Ολα τα κράτη πρέπει να έχουν υπεύθυνη διακυβέρνηση και ιδιαίτερα οι αναπτυσσόμενες χώρες. Αρχικώς, αν αυτό γίνει με αυταρχικό ή δημοκρατικό τρόπο, δεν έχει τόση σημασία, η μορφή πρέπει να ταιριάζει σε μια κοινωνία και στην εξελικτική της φάση. Οπωσδήποτε, δεν είναι δυνατόν μια τυχαία συνταγή να επιβληθεί σε χώρες όπως π.χ. στην Κίνα, η ξαφνική μετατροπή της σε δημοκρατία θα ήταν καταστροφική κι εκατοντάδες εκατομμύρια θα υπέφεραν από τις συνέπειες. Πιστεύω ότι όλα χρειάζονται τον χρόνο τους».

- Μια κοινωνία θα 'πρεπε να είναι σε θέση να μιλά ανοιχτά για τα προβλήματά της, αντί να τα αποσιωπά.

«Σας ευχαριστώ εγκάρδια για τη συμβουλή! Ξέρετε, στη Σιγκαπούρη ζούμε τέσσερα εκατομμύρια άνθρωποι σ' ένα μικροσκοπικό νησί, ένα από τα πλέον εύθραυστα κράτη στον κόσμο, κι ένα τέτοιο κράτος δεν μπορεί να έχει διακυβέρνηση όπως η Γερμανία ή οι ΗΠΑ. Ισως να το σεβαστείτε αυτό επιτέλους στη Δύση. Ο καιρός των διδαχών έχει παρέλθει. Υπήρξε κάποτε μια ασυνήθιστη εποχή, όπου η Δύση επιβαλλόταν, ίδρυε αποικίες κι ασκούσε έλεγχο. Αυτή η εποχή πέρασε τελειωτικά. Σταματήστε επιτέλους να μας λέτε πώς θα οργανώσουμε τις κοινωνίες μας!».

- Είναι πολλοί Ασιάτες οργισμένοι σαν εσάς;

«Πάρα πολλοί. Εχουν απηυδίσει ν' ακούν διαλέξεις από τη Δύση, τους αηδιάζει. Εγώ συμβουλεύω τους Δυτικούς φίλους: Σταματήστε, για το δικό σας συμφέρον! Ακόμη κι αν ακούγεται ως απειλή, είναι φιλική προειδοποίηση. Είναι καλύτερα για τη Δύση να συνεργάζεται με την πλειονότητα του παγκόσμιου πληθυσμού, αντί να τη "χειρίζεται άνωθεν"».

- Τι πρέπει να αλλάξει συγκεκριμένα;

«Να γίνετε εξυπνότεροι, πιο συμπονετικοί στις σχέσεις σας με τον υπόλοιπο κόσμο. Μάθετε ν' ακούτε τους άλλους, αλλιώς θα ξεσπάσει εκείνος ο πόλεμος των πολιτισμών που τόσο φοβάστε. Οταν κάποιος τυραννά συνεχώς όλους τους υπολοίπους, δημιουργούνται μίσος και οργή».

- Ποιος υπέφερε από τις «διδαχές», οι λαοί της Ασίας ή μόνον οι πολιτικοί τους αρχηγοί; Μήπως οι πολιτικοί καταπιεστές;

«Τυπική ερώτηση Δυτικού. Ερχεστε με τα άλογά σας σαν άσπροι ιππότες και πιστεύετε ότι πρέπει ν' απελευθερώσετε τους φτωχούς λαούς από τους κακούς ηγέτες τους. Στην πραγματικότητα επιδιώκετε μόνον τα εγωιστικά σας συμφέρονται υπό τον μανδύα της δημοκρατίας. Εχουμε καταλάβει, όμως, τη διπλή σας ηθική».

- Η ανθρώπινη αξιοπρέπεια είναι ίδια σ' όλο τον κόσμο;

«Φυσικά, κάθε άνθρωπος πρέπει να έχει τα ίδια δικαιώματα. Χωρίς διακρίσεις. Δεν γνωρίζω καμία τέλεια κοινωνία στη Γη, γι' αυτό καμία κοινωνία δεν πρέπει να ορθώνει το ανάστημά της απέναντι σε κάποια άλλη».

- Ομως, όλοι μπορούν να μάθουν.

«Φυσικά, ακόμη και οι εγκληματίες. Ωστόσο, έναν εγκληματία δεν θα 'πρεπε να τον κάνουμε δικαστή ν' αποφασίζει για εγκλήματα άλλων. Οσον αφορά τη στάση ορισμένων Δυτικών ηγετών, όταν θέλει κανείς να κάνει διδαχή στους άλλους, πρέπει να προσέχει να μην το κάνει μόνο στις αδύναμες χώρες, αλλά και στις ισχυρές».

«Τομή» το Γκουαντάναμο

- Υπάρχει τουλάχιστον μία μεγάλη διαφορά μεταξύ των παραβιάσεων ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Κίνα και στο Γκουαντάναμο - το τελευταίο είναι ένα λάθος στο σύστημα, ενώ στην Κίνα οι παραβιάσεις είναι μέρος του συστήματος.

«Οι απαιτήσεις προς μια αναπτυγμένη χώρα, όπως οι ΗΠΑ, πρέπει να είναι υψηλότερες απ' ό,τι προς χώρες σαν την Κίνα. Το Γκουαντάναμο άλλαξε ολόκληρη τη συζήτηση για τα ανθρώπινα δικαιώματα - πολλοί Κινέζοι διανοούμενοι, που έχουν συμμετάσχει στον διάλογο με τη Δύση για το θέμα, εκλαμβάνουν την κατάσταση ως ευκολότερη μετά τις αποκαλύψεις του Γκουαντάναμο».

- Ομως, όταν σε μια δυτική χώρα κακοποιούνται άτομα, υπάρχει αντιπολίτευση, ελεύθερος Τύπος και ισχυρό κίνημα πολιτών, που ασκούν κριτική και πιέσεις για αλλαγή της κατάστασης. Σ' ένα αυταρχικό σύστημα όλα αυτά καταπιέζονται.

«Εννοείτε πως τα βασανιστήρια δικαιολογούνται όταν υπάρχει ελευθερία Τύπου;».

- Φυσικά όχι, αλλά η ελευθερία του Τύπου είναι σημαντική προϋπόθεση για τον τερματισμό του αυταρχισμού.

«Οταν κάποιος υφίσταται βασανιστήρια, κάνει τα πάντα για να ξεφύγει».

- Από τη δική μας πλευρά, αυτό δικαιολογεί την παρέμβαση για τα ανθρώπινα δικαιώματα παγκοσμίως. Κανείς δεν πρέπει να μείνει αβοήθητος απ' όλους εκείνους των οποίων τα ανθρώπινα δικαιώματα καταπατώνται, για παράδειγμα στην Κίνα.

«Βεβαίως, στην Κίνα υπάρχουν πολύ μεγαλύτερα κρατικά εγκλήματα, αλλά οι εξελίξεις δείχνουν θετικές - την περασμένη χρονιά ξέφυγαν από τη φτώχεια 400 εκατ. άτομα. Οσο η Κίνα εκσυγχρονίζεται τόσο λιγότερο θα παραβιάζονται τα ανθρώπινα δικαιώματα. Το σημαντικό είναι η κατεύθυνση προς την οποία εξελίσσεται μια χώρα. Κι αυτή είναι καλή, σε αντίθεση με τη Δύση, η εξέλιξη της οποίας είναι αρνητική.

Αυτό συμπεραίνουμε λόγω της αντίδρασης στις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου. Από τότε που η Δύση αισθάνθηκε ν' απειλείται, όλη η φιλοσοφία της περί ελευθερίας κλονίστηκε. Εξαφνα επετράπη στο κράτος να παρακολουθεί κατά βούλησιν τους πολίτες - η ελευθερία καταργείται και κανείς δεν διαμαρτύρεται».

- Μπορεί η Δύση να μάθει κάτι από την Ασία;

«Ενα σωρό πράγματα. Τα τελευταία 200 χρόνια η ανταλλαγή ιδεών υπήρξε μονόδρομος - οι περισσότερες καλές ιδέες προέρχονταν από τη Δύση. Τώρα είναι καιρός οι ιδέες ν' ακολουθήσουν αντίθετη κατεύθυνση. Κατ' αρχάς στο θέμα της ανοχής. Θα 'πρεπε να μάθετε ν' αποδέχεστε άλλες κοινωνίες. Και κατόπιν θα δούμε».

Πηγή : Enet.gr